EKONOMIARI, FINANTZEI ETA ONDAREARI BURUZKO INFORMAZIOA

Aldundiaren aurrekontuari zein urteko kontuei, ekonomia-iraunkortasunaren adierazleei, zerga-bilketako datuei, udal finantzaketari eta ondasun eta eskubide errealei buruzko informazioa eskaintzen du.

Bizkaiko Foru Aldundiaren aurrekontuak

  • BIZKAIKO LURRALDE HISTORIKOAREN AURREKONTU OROKORRAK

    Zer dira Aurrekontu Orokorrak?

    Bizkaiko Aurrekontu Orokorrak Bizkaiko Foru Aldundiak denboraldi jakin baterako bere gain hartzen dituen konpromiso ekonomikoak dira.

    2024erako Aurrekontu Orokorrak 2023ko abenduaren 29an onartu ziren 10/2023 Foru Arauaren bidez, eta 249. zenbakiko Bizkaiko Aldizkari Ofizialean argitaratu ziren abenduaren 30ean.

    Nola daude antolatuta?

    Aurrekontu OROKORREN EGITURA esteka honetan kontsulta dezakezu: 2024 AURREKONTUAREN EGITURAK

    Azken urteetako Aurrekontu Orokorren konparazioa grafiko honetan ikus dezakezu:

    Bizkaiko Aurrekontu Orokorrak honako hauek osatzen dituzte:

    • Bizkaiko Foru Aldundiaren aurrekontuak eta
    • Foru-erakundeen aurrekontuak: erakunde autonomoak, enpresa-erakunde publikoak, merkataritza-sozietateak, foru-fundazioak eta foru-partzuergoak.
    Nola egiten dira?

    Bizkaiko Foru Aldundiak Aurrekontuen Foru Arau Orokorrak ezartzen duenaren arabera prestatzen ditu urtero aurrekontuak.

    Hainbat urrats ditu:

    • Sail bakoitzaren aurrekontuen aurreproiektua. Sail bakoitzak bere aurrekontu-aurreproiektua egingo du, eta atxikitako foru-erakundeenak koordinatuko ditu.
    • Aurrekontu Orokorren Foru Arauaren aurreproiektua. Ogasun eta Finantza Sailak Aurrekontu Orokorren Foru Arauaren aurreproiektua egiten du, sailen eta foru-erakundeen aurrekontu-aurreproiektuekin.
    • Aurrekontu Orokorren Foru Arauaren proiektua. Ogasun eta Finantza Sailak Foru Arauaren aurreproiektua aurkeztu du Foru Aldundiko Gobernu Kontseiluan, urriaren 31 baino lehen, onar dezan. Onartu ondoren, Foru Arauaren Proiektu bihurtzen da.

    Prozedura osoa kontsulta dezakezu Aurrekontuei buruzko Foru Arau Orokorrean (1) eta Bizkaiko Lurralde Historikoko Aurrekontuei buruzko Araudi Orokorrean (2)

    Nola onartzen dira?

    Bizkaiko Batzar Nagusiek Bizkaiko Foru Aldundiak egindako aurrekontuak onartzen dituzte, honela:

    • Foru Aldundiak azaroaren 1a baino lehen aurkeztu du Foru Arauaren Proiektua Bizkaiko Batzar Nagusietan, eztabaida dezaten.
    • Batzar Nagusiek, Foru Arauaren Proiektua aztertu ondoren, onartu, zuzenketak onartu edo kendu egin dezakete.

    Prozesu horretan herritarrek eta gizarte-eragileek ere parte har dezakete, 10 eguneko epean proiektuaren aurkako alegazioak aurkeztuz.
    Aurkeztutako zuzenketak eztabaidatu eta bozkatu ondoren, aurrekontuak bozkatuko dira.

    Batzar Nagusiek Aurrekontu Orokorren Foru Araua onartzen badute, diputatu nagusiak aldarrikatu eta Bizkaiko Aldizkari Ofizialean (bao) argitaratzeko agindua emango du.

    Bizkaiko Batzar Nagusien web orrirako sarbidea: Bizkaiko Batzar Nagusiak

    Aurkeztutako zuzenketak Jarduera -Ekimenak atalean kontsulta dezakezu (Hautatutako kontzeptuen arabera iragazten "arau-ekimenak" motako espediente orokorrak eta "aurrekontuen Foru Arauaren proiektua" motako espediente partikularrak).

    Prozedura osoa hemen kontsulta dezakezu:

    • Bizkaiko Batzar Nagusien Erregelamendua (3)
    • 3/87 Foru araua, otsailaren 13koa, Bizkaiko Lurralde Historikoko foru-erakundeen hautapen, antolaketa, araubide eta funtzionamenduari buruzkoa. (4)

    AURREKONTU OSOAK:

  • Inbertsioetan egindako gastua aurrekontuan kontsulta dezakezu: Urteetako inbertsioak

    Biztanleko inbertsioari buruzko adierazlea eta beste adierazleak aurrekontuari dagokionez honako estekaren bitartez kontsulta dezakezu: AURREKONTU ADIERAZLEAK

Aurrekontu-betetzea

Defizita eta zorpetzea

Kontu orokorrak

Zerga-bilketa

  • Euskal zerga-sistema

    Euskadik zerga-sistema propioa du, Bizkaiko, Gipuzkoako eta Arabako foru-lurraldeen eskubide historikoetatik datorrena.

    Eskubide horiek Konstituzioan (1) jasota eta babestuta daude, eta Euskal Autonomia Erkidegoko Estatutuak (2) onartzen du lurralde historikoetako erakundeek ahalmen arauemailea dutela (legeak eta arauak egin ditzakete) eta zergak kudeatzeko ahalmena (zergak bil ditzakete).

    Horregatik, Batzar Nagusiek eta foru-aldundiek beren zerga-sistema ezarri, mantendu eta arautu dezakete beren lurraldean. Hori guztia, zerga-sistemen koordinazio-, lankidetza- eta harmonizazio-printzipioak errespetatuz, Euskal Autonomia Erkidegokoak eta Espainiako gainerakoak.

    Gure zerga-sistema Espainiako Estatuko zerga-sistemarekin lotuta dago, Ekonomia Itunaren bidez.

    Zer da Ekonomia Ituna?

    Ekonomia Ituna (3) Estatuaren eta Euskal Autonomia Erkidegoaren arteko zerga- eta finantza-harremanak arautzen dituen legea da. Itunean, besteak beste, honako hauek adosten dira:

    • Bi zerga-sistemen arteko harreman-arauak.
    • Harmonizazio fiskala, hau da, indarrean dauden sistema fiskalen araudia eta zergak eskatzea (kobrantza) hurbiltzea edo bateratzea.
    • Zerga-administrazioen arteko lankidetza.

    Bizkaiko Lurralde Historikoko tributu-sistema.

    Bizkaiko Batzar Nagusiek hemen bizi eta lan egiten dugunok ordaindu beharreko zergak ezartzen dituzte.

    Bizkaiko Foru Aldundiak ahalmen osoa du zerga horiek kudeatzeko, biltzeko eta ikuskatzeko.

    Bizkaiko Foru Aldundiko Ogasun eta Finantza Saila arduratzen da zerga guztiak biltzeaz, udalek kudeatutakoak izan ezik.

    Bizkaiko Foru Aldundiak tributu itunduen bidez lortzen ditu diru-sarrera gehienak.

    Zer dira tributu itunduak?

    Ekonomia Itunean oinarrituta, Foru Aldundiak baimendu eta biltzen dituen tributuak dira.

    Tributu horien helburu nagusia da sektore publikoari baliabide ekonomiko nahikoak ematea, Bizkaiko gizarteari behar dituen zerbitzuak eskaintzeko.

    Zer tributu mota daude?

    Bi tributu-mota nagusi daude, zergadunak (tributu hori ordaintzera behartua) ordainketaren kontraprestazio gisa zuzenean zerbait jasotzen duen ala ez kontuan hartuta:

    • Tasak: Pertsonak onura pribatua lortzen duenean ondasun edo zerbitzu publiko batetik.

      Adibidez, zabor-bilketaren, kiroldegiaren erabileraren eta unibertsitate publikoko matrikularen tasak.

    • Zergak: Pertsonak trukean zuzenean ezer jasotzen ez duenean.

    Zergak zuzenekoak edo zeharkakoak izan daitezke:

    • Zuzeneko zergak eskuratutako errentetan (batez ere soldatak eta pentsioak) edo pertsonen edo enpresen ondarean aplikatzen dira.

      Adibidez, Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zerga (Errentaren gaineko Zerga), Oinordetza edo Dohaintzen gaineko Zerga edo Sozietateen gaineko Zerga.

    • Zeharkako zergak kontsumoari aplikatzen zaizkio.

      Adibidez, Balio Erantsiaren gaineko Zerga (BEZ), alkoholari, tabakoari eta hidrokarburoei aplikatzen zaizkien zerga bereziak edo ondare-eskualdaketen gaineko zerga.

    Diru-sarreren iturririk garrantzitsuena zergen bilketaren bidez lortzen dena da.

    Tributu itunduengatiko diru-sarreren bilakaera esteka honetan kontsulta dezakezu:

    Bizkaiko Hileko Zerga-Bilketa

Hornitzaileei ordaintzea

  • Aurrekontu Egonkortasunari eta Finantza Iraunkortasunari buruzko 2012ko apirilaren 27ko Lege Organikoak ordaintzeko batez besteko aldiaren kontzeptua ekarri zuen. Horren kalkulua uztailaren 2014ko uztailaren 25eko 635/2014 Errege Dekretuan zehaztuta dagoen metodologia arruntarekin bat definitzen du eta hori indarrean egon da 2018ko apirilaren 1era arte.

    Errege Dekretu horretan definitu den batez besteko aldiak ordainketari ekiteko batez besteko epea termino ekonomikoetan merkataritzako zorraren ordainketaren atzerakuntza moduan neurtzen zuen; adierazle hori desberdina da ordaintzeko legezko aldiarekiko. Neurketa horrek aukera ematen zuen balio negatiboa edukitzeko administrazioak, kasuan kasu, bere ordainketak fakturak edo obra-ziurtagiriak aurkeztu eta egutegiko hogeita hamar eguneko epea igaro aurretik egiten bazituen.

    Uztailaren 25eko 635/2014 ED aldatzen duen 1040/2017 ED 2018ko apirilaren 1ean indarrean jarri ondoren aldatu egiten da ordainketaren batez besteko aldiaren adierazlearen kalkulua eta definizio berriaren arabera administrazio zordunak bere hornitzaileekiko dituen zorrak ordaintzeko behar duen denbora-tartea da,batez besteko epe moduan ere zenbatuta.

    Administrazio Publikoek hornitzaileei ordaintzeko batez besteko aldiaren kalkuluaren metodologia berria fakturak administrazioaren erregistroan sarrera duen datatik administrazioak horren ordainketa materiala egingo duen datara arte zenbatesten da eta kontuan hartzen dira, halaber, ordaintzeke dauden fakturak.

    Arauen arloko aldaketa honek ez du hornitzaileei ordaintzeko gehieneko epea aldatzen eta 30 egunetan jarrita jarraitzen du.

    Ordainketarako batez besteko epealdia

  • Bizkaiko Foru Aldundiko, Organismo Autonomoetako eta Foru Entitateetako Berankortasun Txostenak honako estekaren bitartez kontsulta ditzakezu:

    Berankortasun-txostenak